Öğretim üyesi dışındaki öğretim elemanlarının atanma işlemleri ve seçim kriterlerine yeni bir öneri

Bilindiği gibi öğretim üyesi dışında kalan öğretim elemanı (öğretim greövlisi, okutman, uzman, araştırma görevlisi, eğitim öğretim planlamacısı ve çevirici) kadrolarına yapılacak atamalar için atamanın yapılacağı birime göre farklı kurallar uygulanmaktadır. Örneğin 4 yıllık ve üzerinde eğitim yapan fakülte ve yüksekokular ile Rektörlüklere bağlı birimlere yapılacak atamalarda farklı bir seçim kriteri uygulanmakta , iki yıllık meslekyüksekokullarına alımlarda farklı kriterler uygulanmaktadır. Gelin şimdi bu seçim kriterlerini yakından inceleyelim. Bu konudaki en güncel mevzuat "Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim Elemanı Kadrolarına Naklen veya Açıktan Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi Sınav ile Giriş Sınavlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik" tir. 31.07.2008 tarih ve 26953 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Öncelikle kadroya alım işlemleri iki aşamada yapılmaktadır. İlk aşama evrakların toplanarak ön değerlendirme yapılması , ikinci aşama ise sözlü veya yazılı sınav ile nihai sonuçların hesaplanması ve kazananların ilanı şeklindedir. Ön değerlendirme aşamasında puan hesabı aşağıdaki gibi yapılır.

ÖN DEĞERLENDİRME

MADDE 10 – (1) Sınav jürisi; müracaat eden adaylar arasından ilan edilen kadro sayısının dört katına kadar adayı, ALES puanının %60’ını (merkezi sınavdan muaf olan adayların son iki yıla ait ALES notunun bulunmaması halinde, ALES puanı 70 olarak kabul edilir) ve yabancı dil puanının %40’ını; meslek yüksekokullarına müracaatlarda ise ALES puanının %70’ini ve lisans mezuniyet notunun %30’unu dikkate alarak belirler ve kurumun web sitesinde ilan eder. Bu sıralamaya göre son sırada aynı puna sahip birden fazla adayın olması halinde, bu kişilerin tamamı sınava çağrılır. Başvuru sayısının ilan edilen kadronun dört katından az olması halinde, adayların tamamı giriş sınavına alınır.

4 YILLIK ve ÜZERİ SÜRELİ BİRİMLER İLE REKTÖRLÜK BİRİMLERİNE ALIMLARDA UYGULANAN PUAN HESABI 
 

ALES	YABANCI DİL PUANI	ÖN DEĞERLENDİRME PUANI
%60	%40	(ALES * 0,6) + (YAB. DİL PUANI * 0,4) = ÖN DEĞ. PUANI

MESLEK YÜKSEKOKULLARINDA UYGULANAN PUAN HESABI 
 

ALES	LİSANS MEZUNİYET NOTU (100 LÜK KARŞILIK)	ÖN DEĞERLENDİRME PUANI
%70	%30	(ALES * 0,7) + (LİS. MEZ. NOTU * 0,3) = ÖN DEĞ. PUANI

NİHAİ DEĞERLENDİRME

MADDE 12 – (1) Sınav jürisi değerlendirmesinde; ALES notunun %30’unu (merkezi sınavdan muaf tutulacak adayların değerlendirilmesinde; son iki yıla ait merkezi sınav notunun bulunmaması halinde ALES puanı 70 olarak kabul edilir), lisans mezuniyet notunun %30’unu, yabancı dil puanının %10’unu ve giriş sınavı notunun %30’unu; meslek yüksekokullarında ise ALES notunun %35’ini (merkezi sınavdan muaf tutulacak adayların değerlendirilmesinde; son iki yıla ait merkezi sınav notunun bulunmaması halinde ALES puanı 70 olarak kabul edilir), lisans mezuniyet notunun %30’unu ve giriş sınavı notunun %35’ini hesaplayarak ilan edilen kadro sayısı kadar adayı başarı sırasına göre belirler.

4 YILLIK ve ÜZERİ SÜRELİ BİRİMLER İLE REKTÖRLÜK BİRİMLERİNE ALIMLARDA UYGULANAN PUAN HESABI 
 

ALES	LİSANS MEZUNİYET NOTU (100 LÜK KARŞILIK)	YABANCI DİL PUANI	BİLİM SINAVI	NİHAİ PUAN
%30	%30	%10	%30	(ALES * 0,3)+(LIS. NOTU * 0,3)+(YAB. DİL PUANI * 0,1)+(BİL. SINAV PUANI * 0,3)=NİHAİ PUAN

MESLEK YÜKSEKOKULLARINDA UYGULANAN PUAN HESABI 
 

ALES	LİSANS MEZUNİYET NOTU (100 LÜK KARŞILIK)	BİLİM SINAVI	NİHAİ PUAN
%35	%30	%35	(ALES * 0,35)+(LIS. NOTU * 0,3)+(BİL. SINAV PUANI * 0,35)=NİHAİ PUAN

Tüm bu bilgileri verdikten sonra bir değerlendirme yapmak isterim. Alım yapılacak kadro ilanlarında belli taban koşullar verilmiştir. İlan özel şartlarında da ek şart belirtilmedi ise aynı kadroya lisans mezunu, yüksek lisans mezunu, doktora mezunu veya 5 ,10 yıl tecrübesi olanlarda başvuru yapabilmektedir. Asgari şartları taşıyor iseniz herkes aynı kefeye koyulur ve bu ek özelliklerinizin hiçbir faydası olmaz. Lisans mezunu olan birisi ile doktora mezunu olan birisi eğer asgari koşulları lisans mezunu olmak şeklinde verildi ise aynı kadroya başvurabilmekte ve doktora mezununa puanlamada hiçbir ayrıcalık tanınmamaktadır. Bu durumu dikkate aldığımızda eğitim seviyesi ve mesleki tecrübesi çok üst düzey adaylar ALES, Yabancı dil veya lisans mezuniyet notları nedeni ile kadrolara atanamamaktadır. Özellikle yeni mezun adaylar kurslara giderek ALES gibi sınavlardan yüksek puanlar alabilmekte iken , mesleki anlamda 10 yıl üzeri deneyimi olan fakat bu sınavlara çalışmaya vakti olmayan ya da yaşam şartları ve yaş nedeni ile aynı başarıyı gösteremeyen adaylar ise düşük puanlar alabilmektedirler. Tüm bu nedenlerden dolayı YÖK 'ün ilgili yönetmelikte değişiklik yapması gerektiği kanısındayım. Bu değerlendirmenin belli bir ek puan getirisi planlanabilecekken , değerlendirme puanlarına belli bir katasyı ile çarpan olarak eklenebilir. Bu eklemede aşağıdaki kriterler ve sıralama göz önünde bulundurulabilir:

ÖNCELİK SIRASI:
1 ) Doktora Mezunu
2 ) Doktora Öğrenci (Yeterliliği Geçmiş Olmak)
3 ) Doktora Öğrencisi (Yeterliliği Geçmemiş)
4 ) 10 Yıl ve üzeri mesleki tecrübe
5 ) 5 yıl ile 10 yıl arası mesleki tecrübe
6 ) Tezli Yüksek Lisans Mezunu olmak
7 ) 2 yıl ile 5 yıl arası mesleki tecrübe
8 ) Tezsiz Yüksek lisans mezunu olmak
9 ) Yüksek lisans öğrencisi olmak
10) Lisans mezunu olmak.

Aynı şekilde akademisyen olarak atanacak bu adayların değerlendirme aşamasında hiçbir şekilde yayınlarına ve akademik anlamda ortaya koyduklarına bakılmamaktadır. Bu durum içinde değerlendirmeyi etkileyecek bir puanlama düşünülmelidir. Günümüzde doçentlik kriterleri gayet yeterli düzeye geldiği düşünüldüğünde doçentlik için yayın koşullarında uygulanan puanlamanın bir benzeri buradaki atamalara da getirilmeli ve nihai puanlama puanına etki etmelidir.